Sunday, 15 February 2015

PHẦN 4 - SỰ NHẦM LẪN VỀ THỰC PHẨM

Mt chàng trai tr đã sng được 3 năm ti 1 trong nhng căn lu trên núi đã nói: “Bây gi khi mi người nói “thc phm thiên nhiên” thì tôi không biết ý h ám ch v cái gì na”

Bn hãy nghĩ v điu đó đi, mi người dn quen thuc vi t “thc phm thiên nhiên” nhưng h không tht s hiu thc phm thiên nhiên tht ra như thế nào. Có rt nhiu người cm thy rng vic ăn các loi thc phm mà không có các hóa cht nhân to hay ph gia tc là thiên nhiên, và có 1 s người li nghĩ 1 cách mơ h đó là ăn thc phm được tìm thy trong t nhiên thì gi là chế đ ăn ung t nhiên.

Nếu bn hi h rng vic s dng la và mui khi nu ăn thì có t nhiên hay không t nhiên thì mi người s tr li theo các cách khác nhau. Nếu chế đ ăn ung ca người nguyên thy đó là ch ăn các loi cây trng và thú vt sng trong t nhiên thì gi là “thiên nhiên”, vy thì chế đ ăn ung s dng mui và la không th gi là “thiên nhiên” được. Nhưng nếu ta tranh lun rng kiến thc có được t thi tin s v cách s dng mui và la là đnh mnh t nhiên ca loài người, vy thì vic dùng mui và la trong quá trình chế biến thc phm là hoàn toàn thiên nhiên. Thc phm được chế biến bng các k thut ca con người là tt hay là thc phm dng nguyên thy trong t nhiên là tt? Vic trng trt các loi cây trng có phi là t nhiên hay không? Đâu là ranh gii gia t nhiên và không t nhiên?


Thut ng “chế đ ăn ung thiên nhiên” ti Nht Bn phát xut t s giáo hun ca Sagen Ishizuka ti Meiji Era. Triết lý ca ông sau này được cht lc và xây dng li bi ông Sakurazawa (George Osawa) và ông Niki. Con đường dinh dưỡng, được biết ti phương Tây là “Macrobiotic”, da trên triết lý không nh nguyên và các khái nim âm dương ca Kinh dch.  Bi vì nó thường s dng go lt trong chế đ ăn ung vì thế cm t “chế đ ăn ung thiên nhiên” thường được liên tưởng đến vic ăn go lt (go nguyên cám) và các loi rau c. Thc phm thiên nhiên tht ra không th ch đơn gin được gom li theo kiu ăn chay, ăn go lt.

Vy rt cuc nó là cái gì?

Nguyên nhân gây bi ri đây là bi vì kiến thc ca con người có 2 con đường – phân cc và không phân cc – (Đây là s phân cc được to ra bi nhiu triết gia phương Đông. Kiến thc phân cc có ngun gc t vic phân tích, dùng trí tu đ c gng t chc kinh nghim thành 1 dng logic. Ông Fukuoka tin rng trong quá trình này, 1 cá nhân t tách ri mình khi thiên nhiên. Đó chính là đim hn chế v bn cht và s đánh giá khoa hc.
Kiến thc không phân cc có được mà không cn đến s c gng nhn thc ca 1 cá nhân khi kinh nghim được chp nhn như chính nó, không cn phi c gii thích nó bng trí tu.

Kiến thc phân cc thì cn thiết cho vic phân tích các vn đ thc tế trong thế gii, nhưng ông Fukuoka tin rng nó có 1 tm nhìn, thế gii quan quá hn hp). Mi người tin rng đ có th nhn thc, đánh giá thế gii đúng thì ch cn s phân cc là đ. Vì thế, t “thiên nhiên” như vn đang được dùng ph biến có nghĩa là biu th cho t nhiên như nó được nhìn nhn bng trí tu phân cc.

Tôi t chi chp nhn bc tranh trng rng ca t nhiên mà được to ra bi trí tu con người, nó hoàn toàn khác vi bn cht tht s ca thiên nhiên khi được tri nghim bi s thu hiu không phân cc. Nếu chúng ta dp b nhng khái nim sai v t nhiên, tôi tin rng ngun gc ca s xáo trn trên thế gii s biến mt.

phương Tây, khoa hc t nhiên được phát trin t kiến thc phân cc, phương Đông các triết lý âm – dương và ca Kinh dch cũng được phát trin t ngun ging nhau. Nhưng nhng s tht ca khoa hc li không bao gi có th tiến gn đến s tht tuyt đi, và các triết lý, sau cùng cũng ch là các s gii thích v thế gii. Thiên nhiên được nhìn qua lăng kính ca kiến thc khoa hc tc là thiên nhiên đã b hy hoi, nó ch là 1 con ma đang điu khin 1 b xương, và không có linh hn. Thiên nhiên được nhìn qua lăng kính kiến thc triết hc thì đó là triết lý được to ra t góc nhìn ca con người, 1 con ma vi linh hn, nhưng không có cu trúc gì c.


Kiến thc không phân cc không th nào nhn thc được ngoi tr vic nhn ra trc tiếp thông qua trc giác, nhưng con người c gng ghép nó vào 1 khuôn mu quen thuc bng cách gi nó là “bn năng”. Tht ra đó chính là kiến thc t ngun không có tên. Vt b tâm trí phân cc và vượt qua khi thế gii tương đi nếu như bn mun biết được bn cht tht s ca thiên nhiên. Vào ban đu, không có Đông hay Tây, không có 4 mùa và cũng không có âm – dương.

Khi tôi nói đến đây thì 1 người tr tui lên tiếng: “Vy tc là ông không ch ph nhn khoa hc t nhiên mà cũng ph nhn luôn các triết lý phương Đông da trên Âm – Dương và Kinh dch?”

Nếu dùng như phương pháp tm thi hoc đnh hướng thì tôi tha nhn nó có giá tr, nhưng mi người không nên xem nó như là 1 cái gì đó ti thượng. Các s tht khoa hc và các triết lý là nhng khái nim ca thế gii tương đi, và vì thế giá tr ca nó được nhn ra. Ví d thế này, vi nhng con người hin đi sng trong thế gii tương đi, s mt trt t ca thiên nhiên s đem li s ri lon cho cơ th và tinh thn ca anh ta, và h thng âm – dương có th phc v như là kim ch nam đ phc hi li trng thái n đnh ban đu.

Và điu tương t vi các hc thuyết hu dng khi nó có th giúp con người điu chnh chế đ ăn ung cho phù hp dn đến khi 1 chế đ ăn ung thiên nhiên được hình thành. Nhưng nếu bn nhn ra rng mc tiêu cui cùng ca con người là vượt qua thế gii tương đi đ đến được s t do, thì s gn lin, bám víu vào nhng hc thuyết này là không cn thiết. Khi 1 cá nhân có th tiến vào 1 thế gii mà 2 khía cnh âm và dương tr v s hp nht ngun gc ca nó, vy thì nhim v ca 2 ký hiu này đã hoàn thành và kết thúc.

Mt người tr va mi ti lên tiếng: “Vy nếu như ông tr thành 1 con người t nhiên thì ông có th ăn bt c th gì mình mun à?”
Nếu bn mong đi 1 thế gii tươi sáng cui đường hm thì bóng ti trong đường hm s tr nên dài hơn. Khi bn không còn mun ăn nhng th ngon lành na thì bn s có kh năng tn hưởng hương v tht s ca bt c th gì mà bn ăn. Tht d dàng đ đt nhng món ăn đơn gin thuc thc đơn thiên nhiên lên bàn ăn ti, nhưng nhng người tht s có th thưởng thc nó thì không nhiu.

S tính túy cha đng trong thc phm thiên nhiên

Nhng gì tôi nghĩ v thc phm thiên nhiên cũng ging như nhng gì tôi nghĩ v nông nghip t nhiên. Phương thc canh tác ca nông nghip t nhiên hoàn toàn hòa hp vi thiên nhiên, đây chính là thiên nhiên được nhìn nhn dưới tâm thc không phân cc, vì thế chế đ ăn ung thiên nhiên tc là ăn thc phm được hái lượm trong t nhiên hoc thu hoch t các v mùa được canh tác t nhiên, cũng như cá được bt bng các cách thc t nhiên không h có ch đích, kế hoch, và điu đó được thc hin thông qua tâm thc không phân cc.

Mc dù tôi nói đến nhng hành đng không ch đích và không phương thc, tuy nhiên trí tu, s khôn ngoan có được trong cuc sng hàng ngày thì được công nhn. Vic s dng mui và la trong vic nu nướng có th b ch trích là bước đi đu tiên khiến con người tách ri khi t nhiên, nhưng tht ra nó ch là trí tu t nhiên được đúc kết bi người nguyên thy, và có th được xem như s khôn ngoan được tri ban cho.

Các loi cây trng đã phát trin và tiến hóa hàng ngàn năm và trên 10.000 năm phát trin chung vi loài người, vì thế nó không phi là 1 loi sn phm được to ra t kiến thc phân cc ca người nông dân, và có th được xem như là 1 loi thc phm thiên nhiên. Tuy nhiên nhng loi cây biến đi gene không h được phát trin, biến đi thông qua các trường hp t nhiên mà được ci tiến bng khoa hc nông nghip thì rt cách xa t nhiên, cũng tương t như các loi cá được nuôi theo kiu công nghip, các loi trai sò, c và vt nuôi trong nhà, đu không thuc v thiên nhiên.
Nông nghip, chăn nuôi, đánh bt cá cũng như các nhu cu cho cuc sng như thc phm, qun áo, ch , đi sng tinh thn – mi th phi hòa hp vi thiên nhiên.
Tôi đã v 2 biu đ đ giúp mi người hiu v chế đ ăn ung thiên nhiên, biu đ này vượt qua nhng kiến thc khoa hc và các hc thuyết. Biu đ đu tiên tp trung các loi thc phm mà mi người có th có được 1 cách d dàng, chúng được sp xếp và phân loi theo tng nhóm. Biu đ th 2 cung cp các loi thc phm theo thi gian trong năm mà chúng phát trin hoc có t nhiên. 2 biu đ này to ra s tinh túy ca thc phm trong thiên nhiên (Biu đ tròn trong ngh thut và tôn giáo phương đông tượng trưng cho s trn vn, tròn đy ca đi tượng mà nó miêu t). T các biu đ này, mi người có th thy rng các ngun thc phm trên mt đt là không có gii hn. Nếu mi người có được thc phm thông qua “tâm Không” (1 thut ng Pht giáo mô t trng thái không có s phân bit gia cái tôi và thế gii bên ngoài) mc dù h không biết gì v âm và dương, thì h vn có th có được chế đ ăn ung t nhiên hoàn ho.

Nhng người ngư dân và nông dân Nht Bn thì không có hng thú vi tính logic ca nhng biu đ này. H đi theo nhng ch dn ca thiên nhiên bng cách la chn các loi thc phm theo mùa ti vùng mà h sinh sng.
Vào đu mùa xuân, có 7 loi tho mc phát trin t đt, thế là người nông dân có th tn hưởng 7 loi hương v. Và đi kèm vi chúng là nhng món ăn ngon tuyt được chế biến kèm vi các loài c trong ao, các loài trai sò ngoài bin, và các loài có v khác.

Cây ci bt đu xanh tươi khi vào đ tháng 3. C đuôi nga, các loi dương x, ngi cu và nhng ging cây mc trên núi khác, nhng chiếc lá non ca cây hng hoc cây đào và mm ca khoai lang núi cũng có th ăn được. Vi v thanh nh và rt ngon nên ta có th dùng chúng đ làm món Tempura hoc s dng như là gia v. các vùng ven bin, các loài thc vt như to b, rong bin, rong rau mơ ăn rt tuyt và chúng có rt nhiu vào nhng tháng mùa xuân.

Khi các cây tre bt đu nhú lên nhng đt măng thì đó là lúc cá đá xám, cá tráp và cá sc phát trin đến thi kỳ mà tht chúng ngon nht. Vào mùa hoa diên vĩ thì mi người nên chn ăn loi cá h và món sashimi cá thu. Đu xanh, đu tuyết, đu lima và đu răng nga ăn rt ngon hoc bn có th nu chung vi các loi ngũ cc nguyên cám như go lt, lúa mỳ hoc lúa mch.
Cho đến cui mùa mưa (Ti Nht Bn mùa mưa kéo dài t tháng 6 đến gia tháng 7), mn được đem đi mui, còn dâu và mâm xôi có th thu hoch được rt nhiu. Vào thi đim này, t nhiên cơ th bn s mun tn hưởng hương v ca hành cùng vi các loi trái cây có nhiu nước như sơn trà, mơ và đào. Trái sơn trà không phi là phn duy nht có th ăn được trên cây sơn trà. Ht ca nó có th dùng làm “café” và khi dùng lá ca nó được đ làm trà thì nó tr thành 1 trong nhng th thuc tt nht. Nhng chiếc lá ca cây đào và hng tiết ra 1 cht giúp tăng tui th.

....Còn tiếp..

No comments:

Post a Comment